منطقه در التهاب آتش افروزی تازه است؟
اسرائیل و حزبالله برلبه تیز جنگ
سرویس سیاسی: خط درگیری کنترل شده با اسرائیل که بعد از هفتم اکتبر از سوی حزبالله لبنان پیگیری شده، در هفتههای گدشته فاز جدیتری از تنشها را نشان میدهد، تنشهایی که از مرز پرهیز از جنگ عبور کرده و رسانههای خارجی بر این عقیدهاند که روزهای آینده باید منتظردرگیری تمام عیار در این منطقه بود. با وجود تلاشهای شدید دیپلماتیک و هشدارهای جدی، خطر گسترش درگیری در خاورمیانه بین اسرائیل و حزبالله ساعت به ساعت افزایش مییابد.
به نوشته پولتیکو، آموس هوخشتاین، فرستاده ویژه رئیسجمهور ایالات متحده در سفرهای این هفته خود در قدس و بیروت، بر خطر وقوع «جنگی بزرگتر» تأکید کرده، اما بیم آن میرود که رهبران اسرائیل با افزایش فشار داخلی برای مقابله با حزبالله، به درخواستهای واشنگتن برای خویشتنداری پاسخ ندهند.
در همین حال ارتش اسرائیل اعلام کرد که برنامههای عملیاتی برای اجرای حمله در لبنان را تصویب کرده است. به گزارش الجزیره، در بیانیه ارتش رژیم صهیونیستی آمده که مقامات ارشد نظامی ارزیابی مشترکی از وضعیت در فرماندهی شمالی انجام دادند و اشاره کرد که به عنوان بخشی از این ارزیابی، «برنامههای عملیاتی برای حمله در لبنان تایید و تصویب شد.» در بیانیه ارتش رژیم صهیونیستی آمده که تصمیماتی در مورد ادامه تسریع آمادهسازی نیروهای نظامی در زمین گرفته شده است.
هشدار درباره یک جنگ ویرانگر
با این حال رسانههای غربی اینگونه هشدار دادهاند جنگی تمامعیار بین اسرائیل و حزبالله برای همه طرفهای درگیر ویرانگر خواهد بود و لرزههای آن کل منطقه و فراتر از آن را در بر خواهد گرفت. این امر روند شکننده عادیسازی روابط به رهبری ایالات متحده بین اسرائیل و کشورهای عرب را در معرض خطر قرار میدهد. یکی از مخاطرات فراگیر شدن این جنگ، ورود احتمالی ایران به این مناقشه است که از نظرها دور نیست.
پولتیکو در این باره نوشته: «علاوه بر این، جنگی تمامعیار به احتمال زیاد ایران را درگیر نبردی گستردهتر و بسیار آشکارتر از جنگهای خونین بین اسرائیل و حزبالله در سالهای ۱۹۹۶ و ۲۰۰۶ خواهد کرد. اما از زمانی که اسرائیل جنگ غزه را آغاز کرد، حزبالله و نیروهای تلآویو مشغول تبادل آتش در امتداد خطوط مرزی لبنان و سرزمینهای اشغالی بودهاند. با این حال، آنها درگیری خود را در سطح پایینتر از یک جنگ تمامعیار نگه داشتهاند؛ چیزی که سیاستمداران لبنانی آن را «قوانین بازی» مینامند که شامل دستورالعملهای غیررسمی است که پس از سال ۲۰۰۶ برای کاهش خطر اشتباه محاسباتی و تشدید تنش توسط هر دو طرف ایجاد شد.»
تحلیل فرستاده ایالات متحده از سطح تنش
اما هوخشتاین که فرستاده و میانجی ایالات متحده است گفته، دو هفته گذشته شاهد تغییرات اساسی و تشدید قابل توجه حملات بودهایم. او با تأکید بر اینکه تبادل آتش در خط آبی (خط مرزی بین سرزمینهای اشغالی و لبنان) به اندازه کافی ادامه داشته، بر «فوریت» کاهش تنشها تأکید کرده، اما این تلاش به ظاهر تاثیری در روند رسیدن حزبالله و اسرائیل به نقطه جوش درگیری نداشته است.
همزمان با افزایش تنش، هفته گذشته حزب الله لبنان یک ویدئوی ۹ دقیقهای با عنوان «هدهد با خود چه آورد» منتشر کرد که شامل بررسی کامل مناطق شمال اسرائیل است. ویدئویی که منابع اسرائیلی آن را خطرناک توصیف کردهاند. حزب الله لبنان گفت که این ویدئو توسط هواپیماهای بدون سرنشینش فیلمبرداری شده که به دور زدن وسایل دفاع هوایی دشمن موفق شده و بدون اینکه شناسایی شود، بازگشته است. این فیلم سایتهای حساس اسرائیلی از جمله پایگاههای نظامی، انبارهای سلاح و موشک، بنادر و فرودگاهها در شهر حیفا در ۲۷ کیلومتری مرز لبنان را شامل میشود. این ویدئو صحنههای هوایی شهر حیفا را نشان میدهد، از جمله مجتمع صنایع نظامی رافائل، منطقه بندر حیفا، که پایگاه نظامی حیفا، بندر غیرنظامی حیفا، نیروگاه حیفا، فرودگاه حیفا، مخازن نفت و تاسیسات پتروشیمی و همچنین ساختمان فرماندهی واحد زیردریایی، کشتی پشتیبانی لجستیکی ساعر 4 و کشتی ساعر 5 را شامل می شود.
توقف جنگ غزه؛ مسئله این است
در همین حال حزبالله پس از هدف قرار گرفتن و کشتهشدن یکی از فرماندهان ارشد خود به نام طالب عبدالله توسط ارتش اسرائیل، صدها موشک و پهپاد را به سمت سایتهای نظامی اسرائیل شلیک کرد. این گروه از پهپادهای مملو از مواد منفجره در کنار رگبارهای راکتی و موشکهای ضدتانک استفاده میکند. در ماه می و برای اولینبار، یک پهپاد حامل موشک را علیه اسرائیل به کار گرفت. در مجموع، حزبالله میگوید از اکتبر بیش از ۲ هزار حمله علیه اسرائیل انجام داده و تنها زمانی به خصومتها پایان میدهد که توافقی در غزه حاصل شود؛ چشماندازی که روز به روز دورتر به نظر میرسد.
در روزهای اخیر، لفاظی مقامات اسرائیلی به طرز محسوسی تشدید شده است: اسرائیل کاتز، وزیر امور خارجه اسرائیل به حزبالله هشدار داده که در صورت «جنگ کامل»، نابود خواهد شد و تلآویو «به لحظهای نزدیک است که تصمیم بگیرد قوانین بازی را علیه حزبالله و لبنان تغییر دهد». دیوید منسر، سخنگوی کابینه اسرائیل در روز سهشنبه تأکید کرد که تلآویو «بازگشت امن و مطمئن اسرائیلیها به شمال سرزمینهای اشغالی را تضمین خواهد کرد». در حال حاضر، اکثر آنها با هزینههای دولتی در هتلهای تلآویو اسکان داده شدهاند.
در همین حال، ارتش اسرائیل اعلام کرد که فرماندهان ارتش اسرائیل برنامههای عملیاتی خود برای حمله به سراسر مرز شمالی را تأیید کردهاند؛ از جمله تصمیماتی برای «تسریع آمادگی نیروها در میدان». تنها چیزی که باقی مانده، چراغ سبز بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل است.
تاکید حزبالله بر جنگ نامتقارن
این تشدید لفاظی اسرائیل با تهدید سید حسن نصرالله، رهبر حزبالله در روز چهارشنبه همراه شد. او تهدید کرد که در صورت وقوع جنگی تمامعیار، هیچ نقطهای در سرزمینهای اشغالی امن نخواهد بود. نصرالله همچنین تأکید کرد که در صورت اجازه استفاده اسرائیل از فرودگاه و تأسیسات لجستیکی قبرس، جبهه جنگ فراتر از منطقه شرقی مدیترانه گسترش خواهد یافت. او با جدیت هشدار داد که «وضعیت در مدیترانه کاملاً تغییر خواهد کرد» و حزبالله بدون «قاعده» و بدون «محدودیت» خواهد جنگید.
پولتیکو در این باره نوشته: «حقیقت این است که هیچ یک از طرفین با دستکش نرم مبارزه نخواهند کرد. هر دو توانایی واردکردن خسارات وحشتناکی به دیگری را دارند. حزبالله دیگر حزبالله ۲۰۰۶ نیست. این گروه بسیار بهتر مسلح شده و تخمین زده میشود که انبار راکتی بین ۴۰ هزار تا ۱۲۰ هزار در اختیار دارد و صراحتاً اعلام کرده که جنگ را به قلب اسرائیل خواهد کشاند. حتی در سال ۲۰۱۶، فرماندهان این گروه گفته بودند که عملیات حزبالله در سوریه «تمرینی» برای «جنگ بعدی با اسرائیل» است.»
اما در حالی که بخشی از هدف این تهدیدها و ضدتهدیدها بازدارندگی طرف مقابل از زیادهروی است، اما همچنین ریسک دشوارشدن عقبنشینی هر یک از طرفین را به دنبال دارد. اسرائیلیها در حال و هوای سازش نیستند و فرماندهان ارتش اسرائیل در حالی که به طور فزایندهای از نتانیاهو به دلیل جنگی به ظاهر بیپایان در غزه انتقاد میکنند، مشتاق رویارویی با حزبالله هستند.
پولتیکو مدعی است که اکثر یهودیان اسرائیلی با آنها موافقند که در نهایت باید حملهای بزرگ انجام شود. طبق نظرسنجی مؤسسه سیاست یهودیان، ۳۶ درصد از پاسخدهندگان از حمله فوری حمایت کردند و ۲۶ درصد دیگر گفتند که پس از پایان عملیات در غزه باید حملهای انجام گیرد.
افراطگرایان و احزاب راست افراطی در ائتلاف پر سروصدای حاکم نتانیاهو نیز خواستار پاسخ نظامی بزرگی هستند. به عنوان مثال، ایتمار بنگویر (وزیر امنیت داخلی) و بزالل اسموتریچ (وزیر دارایی) از رهبر اسرائیل میخواهند که بابت هشدارهای آمریکا، از حمله به حزبالله دلسرد نشود.
استدلال آنها این است که حمله به لبنان جنگ دیگری خواهد بود که برای دفاع و حمایت از اسرائیل در برابر دشمنانش به راه افتاده است. اما بسیاری از این افراطگرایان و کسانی که در جناح راست سیاست اسرائیل قرار دارند، جنگ با حزبالله را فرصتی برای تصرف جنوب لبنان تلقی میکنند؛ جایی که آن را بخشی از «سرزمین موعود خدا» و سرزمینی میدانند که باید توسط اسرائیلیها گرفته شود.اما کیفیت نظامی حزبالله لبنان با جنگهای پیشین آنقدر متفاوت است که هشدار ناظران را بر وقوع یک جنگ تمام عیار و گسترش آن به منطقه، در پی داشته است. شمارش معکوس جنگ به صدا درآمده و میانجیگران بعد از ناامیدی از توقف جنگ غزه حالا با یک دشواری بزرگتر روبه رو خواهند بود؛ لبه تیز جنگ حزبالله و اسرائیل و احتمال ورود نیروهای جانبی به این درگیری.